Bijwerkingen van Tamoxifen

Leestijd: 2 minuten

Wat zijn de bijwerkingen van Tamoxifen? Als je een hormoongevoelige borstkanker hebt, kun je behandeld worden met Tamoxifen. Het medicijn valt onder de anti-oestrogenen en is te verkrijgen in tabletten van 10 mg, 20 mg en 40 mg. Tamoxifen heeft een anti-oestrogene werking op de borstcellen door de oestrogeenreceptor te blokkeren. Hierdoor kan oestrogeen niet meer binden met de receptor in het borstweefsel en remt het de groei van kanker. Bij vrouwen die nog niet in de overgang zitten kunnen de oestrogeen- en progestageenspiegels hierdoor gaan stijgen. Het kan ook de zwelling van de borstklieren verminderen.

Bijwerkingen Tamoxifen

Het gebruik van Tamoxifen kan voor verschillende bijwerkingen zorgen. Het is belangrijk om hier bewust van te zijn en indien nodig te bespreken met je behandelend arts. Bekende bijwerkingen van tamoxifen zijn opvliegers, (nacht)zweten, gewichtstoename, emotionele of mentale veranderingen, droogte klachten, spier- en gewrichtsklachten. In het Farmacotherapeutisch Kompas zijn de mogelijke bijwerkingen nog wat uitgebreider beschreven, maar deze zijn (voor een leek) vaak moeilijker te lezen, omdat er veel medische termen en jargon gebruikt wordt. Hieronder de bijwerkingen met uitleg en medische termen.

Bijwerkingen die zeer vaak voorkomen (>10%)

Onregelmatige menstruatie, vaginaal bloedverlies, vaginale afscheiding, jeuk aan de vagina (pruritus vulvae), transpireren en opvliegers.

Bijwerkingen die vaak voorkomen (1-10%)

Hoofdpijn, duizeligheid, herseninfarct (CVA), misselijkheid, braken. Bloedpropje die een ader (gedeeltelijk) kan afsluiten in je been, bekken, arm of long (trombo-embolie). Het uitblijven van de menstruatie (amenorroe). Kramp in de benen. Veranderingen in het baarmoederslijmvlies, zoals een overgroei van kliercellen in het baarmoederslijmvlies (endometriumhyperplasie), goedaardige uitstulpingen van het baarmoederslijmvlies (endometriumpoliepen). Huiduitslag, verhoogde aanwezigheid van vetten in je bloed (verhoogde triglyceridenspiegels). Dunner haar of haarverlies (alopecia), vochtophoping benen, handen en buik (vochtretentie). Vertroebeling van de ooglens waardoor je zicht minder scherp wordt (staar/cataract), verandering van het hoornvlies (cornea), netvlies beschadiging door afwijkende of lekkende bloedvaatjes (retinopathie).

Bijwerkingen die soms voorkomen (0,1-1%)

Baarmoederkanker (endometriumcarcinoom/uterussarcoom), goedaardige gezwellen in de baarmoeder (vleesboom/ fibromyomen). Afwijkende bloedwaarden: tekort aan bloedplaatsjes (trombocytopenie), tekort aan witte bloedcellen (leukopenie), tekort aan neutrofielen, type wit bloedlichaampje (neutropenie), bloedarmoede (anemie), verandering in leverenzymwaarden, te hoog calciumgehalte in het bloed (hypercalciëmie) wanneer er sprake is van uitzaaiingen in de botten.

Tamoxifen, vruchtbaarheid en zwangerschap

Doordat Tamoxifen een anti-oestrogenen werking heeft is het gelijktijdig gebruik van oestrogenen, zoals de pil, ongunstig doordat het de wederzijdse werking vermindert. Tamoxifen kan ook niet gebruikt worden tijdens de zwangerschap en/of het geven van borstvoeding.

Tamoxifen en CYP2D6

Het enzym CYP2D6 speelt in het lichaam een belangrijke rol bij het omzetten/verwerken van onder anderen geneesmiddelen. Het CYP2D6-enzym metaboliseert ongeveer 25% van alle voorgeschreven medicijnen en is een van de belangrijkste enzymen die betrokken zijn bij de omzetting van tamoxifen. Sommige medicijnen remmen de werking van het CYP2D6-enzym en kunnen daarmee zorgen dat Tamoxifen niet goed omgezet en verwerkt kan worden door het lichaam. Vermijd daarom het gelijktijdig gebruik van antidepressiva (SSRI) zoals Paroxetine, Fluoxetine, of Bupropion, bepaalde hartmedicatie (antiaritmica klasse I) zoals Kinidine, Calcium regulerende middelen zoals Cinacalcet. Overleg bij twijfel altijd met je behandeld arts of de apotheek.

Tamoxifen en CYP3A4

Het CYP3A4-enzym is een ander enzym dat een belangrijke rol speelt bij het metabolisme (omzetten) van Tamoxifen. Ongeveer 40% van alle medicatie is afhankelijk van dit enzym om verwerkt te worden in het lichaam. Als je Tamoxifen gebruikt is het ongunstig om het in combinatie te gebruiken met de volgende medicijnen: Carbamazepine (anti-epileptica, maar wordt ook vaak voorgeschreven bij (poly)neuropathie!). Fenytoïne (anti-epileptica), Rifampicine (tuberculose middel), Sint-Janskruid.